YAML – najprostszy sposób na konfigurację, który zrozumiesz od razu

Co to jest YAML?

YAML (czytaj: „jamel”) to czytelny dla człowieka format do zapisu danych i konfiguracji. Używa się go wszędzie tam, gdzie trzeba „powiedzieć” komputerowi, jak coś ma działać – bez pisania kodu.

YAML to taki notatnik ustawień – przejrzysty, bez nawiasów, bez przecinków, bez stresu.

Dlaczego warto się nie bać YAML?

• Wygląda jak lista zakupów – łatwy do zrozumienia na pierwszy rzut oka.
• Brak dziwnych nawiasów czy średników – wystarczy spacje i dwukropki.
• Popularny w CMS-ach, CI/CD, Dockerze, Netlify, GitHub Actions, i wielu innych narzędziach.
• Można edytować ręcznie lub generować automatycznie.

Jak wygląda YAML? (naprawdę prosto!)

nazwa: Moja strona
wersja: 1.0
autor: Jan Kowalski
aktywny: true

Czyli: każda linia to klucz: wartość. Tyle.

Listy w YAML? Jak lista zakupów

ulubione_kolory:
  - niebieski
  - zielony
  - fioletowy

To jest odpowiednik:

ulubione_kolory = ["niebieski", "zielony", "fioletowy"]

Zagnieżdżone dane (czyli coś w czymś)

serwer:
  host: localhost
  port: 8080

To znaczy: serwer ma w sobie dwie rzeczy – host i port. Wcięcia (spacje) pokazują „co jest w czym”.

Najważniejsza zasada YAML: wcięcia (spacje)

• Nie używaj tabulatorów – tylko SPACJI (najczęściej 2 lub 4).
• Wcięcia pokazują hierarchię – jak foldery na dysku.
• Brak przecinków, średników, nawiasów = mniej błędów.

Przykład: Konfiguracja bloga

tytul: Mój blog
autor:
  imie: Ania
  nazwisko: Nowak
kategorie:
  - lifestyle
  - technologia
  - podróże
pokaz_ostatnie_posty: true

Przeczytaj to na głos – to prawie zwykłe zdania. YAML ma tę przewagę, że nie wygląda jak kod, tylko jak… logiczna lista rzeczy.

Gdzie spotkasz YAML?

• W CMS-ach (np. konfiguracja kolekcji, ustawienia pól)
• W GitHub Actions (.github/workflows/ci.yml)
• W Dockeryzacji (docker-compose.yml)
• W frameworkach i narzędziach frontendowych (Nuxt, Eleventy, Hugo)
• W CI/CD (Netlify, Vercel, GitLab CI)

Czego NIE musisz robić w YAML:

• Nie piszesz nawiasów { }
• Nie dodajesz przecinków
• Nie uczysz się składni programowania
• Nie piszesz kodu – tylko dane!

Jak uniknąć błędów?

• Używaj edytora z podświetlaniem składni (np. VS Code, Obsidian, Netlify CMS)
• Nie mieszaj spacji i tabulatorów
• Jeśli coś się nie ładuje – sprawdź wcięcia
• Możesz użyć online parsera: yamlvalidator.com

YAML vs JSON vs TOML (na szybko)

Podsumowanie – YAML jest dla Ciebie, jeśli:

• chcesz łatwo konfigurować CMS, stronę lub aplikację
• nie lubisz dziwnego kodu
• cenisz czytelność, prostotę i intuicyjność
• chcesz mieć pełną kontrolę nad ustawieniami – ale bez programowania

Gotowy przykład pliku config.yml

site:
  name: Moja Strona
  url: https://mojastrona.pl
  język: pl

menu:
  - label: O nas
    link: /o-nas
  - label: Blog
    link: /blog
  - label: Kontakt
    link: /kontakt

ustawienia:
  komentarze: true
  pokaz_daty: false

YAML jest jak prosty język do rozmowy z Twoją aplikacją.
Nie wymaga kursu programowania – wystarczy uważność i dobre wcięcia.

Zacznij od prostego pliku i zobacz, jak YAML „mówi” do Twojego CMS-a.